PËRFORCIMI I
MËSIMIT TË PËRJETSHËM

Pyetjet më të parashtruara

A ofrojnë të gjitha shkollat për arsim profesional dhe trajnim përvojë praktike?
Po, të gjitha kualifikimet për APT përfshijnë mësim praktik dhe mësim, varësisht prej profileve të cilat i ofron shkolla. Një pjesë e mësimit praktik zhvillohet në hapësirat e shkollës, ndërsa një pjesë në hapësirat e punëdhënësve.
Si mund të jem i sigurt se ajo që është në trend tani lidhur me punësimin do të jetë në trend edhe kur ta përfundoj shkollën për APT dhe do të jem i gatshëm të kërkoj punë?
Kur i shqyrtojmë trendet, atë e bëjmë në afat të gjatë, duke marrë parasysh shumë faktorë. Me qëllim që të jenë në pajtim me nevojat e tregut të punës, zhvillojmë kualifikime vetëm për ato vende pune të cilat kanë të ardhme. Kështu, edhe pse askush nuk mund të garantojë se do të fitojë punë, me programet e juaja të reformuara, mundësitë tuaja për punësim do të rriten dukshëm. Megjithatë, gjithashtu duhet t’i merrni parasysh preferencat tuaja / sensibilitetin gjatë përzgjedhjes së profesioneve të ardhshme.
Çfarë janë aftësitë “e buta”?
Aftësitë e buta janë sinonim për "aftësi për punësim". Ndërsa me aftësitë e „forta “ shpjegohen aftësitë teknike dhe aftësitë e një personi për të kryer detyra konkrete, aftësitë “e buta” zbatohen gjerësisht në vende të ndryshme të punës dhe në industri të ndryshme. Shpeshherë thuhet se aftësitë „e forta“ do të çojnë drejt intervistës, por nevojiten aftësi „të buta“ për ta siguruar dhe për ta ruajtur punën. Në lidhje me arsimin, aftësitë “e buta” kanë të bëjnë me aftësitë për t’u përshtatur, të jeni fleksibil, të mirë në komunikim me të tjerët, të përshtatshëm, ndërsa të gjithë ata tani janë pjesë e procesit arsimor.
Дали со сертификат од училиштето за стручно образование и обука можам да работам и во други земји?
Po, kualifikimet dhe certifikatat tani janë në pajtim me Kornizën evropiane të kualifikimeve, që do të thotë se me këtë certifikatë do të mund të punoni edhe në vende të tjera.
Si mund të jem i sigurt se përzgjedhjen të cilën e kam bërë në moshën 14 vjeçare është përzgjedhja e vërtetë për tërë jetën?
Vendosja e moduleve, gjithashtu ofron mundësi që të bëhen korrigjime gjatë procesit të mësimit. Megjithatë, me qëllim që të jeni të sigurt se ky vendim është i vërteti për ju, mund të konsultoheni me këshilltar për karrierë edhe para edhe pas regjistrimit (me reformat, shkolla për APT tani kanë këshilltarë për këshillim për karrierë).
Çfarë janë modulet arsimore?
Modulet janë definuar si njësi tematike programore në programet arsimore për APT. Moduli paraqet njësi të plotë me qëllime dhe përmbajtje të cilat integrojnë njohuritë profesionale, teorike, praktike dhe të përgjithshme. Modulet individuale (ose disa module), mund të çojnë drejt marrjes së kualifikimit profesional nacional (sistemit të njohjeve dhe vlerësimeve të mësimit formal) dhe janë në pajtim me rregullat të cilat e rregullojnë këtë fushë. Modulet e përbashkëta themelore përbëhen prej njohurive kryesore profesionale dhe teorike dhe kompetencave gjenerike në një sferë të caktuar. Modulet e obligueshme zgjedhore përcaktohen në bazë të kritereve zgjedhore dhe numrit të moduleve të cilat i ka zgjedhur personi me qëllim që të kënaqen kriteret minimale për marrjen emërtimit profesional. Me fjalë të tjera, një person është i kualifikuar në mënyrë operative për kryerjen e dy ose më shumë standardeve të profesioneve. Opsionale apo fakultative, shkollat ofrojnë module zgjedhore në kuadër të programit të hapur mësimor dhe ato mund të përfshijnë kualifikime të reja me program të ndryshëm, madje edhe ndonjë sferë.
Çfarë do të thotë mësim i fokusuar tek nxënësi?
Mësim i fokusuar tek nxënësi ka të bëjë me mundësitë që nxënësit t’i udhëheqin aktivitetet për mësim, në mënyrë më aktive të marrin pjesë në diskutime, t’i disejnojnë projektet e tyre për mësim, të hulumtojnë tema të cilat i interesojnë dhe në përgjithësi, të kontribuojnë në përgatitjen e studimeve të tyre. Kundrejt kësaj kemi mësim të fokusuar tek mësimdhënësi që ka të bëjë me situata të mësimit ku mësimdhënësi i kontrollon materialet të cilat nxënësit duhet t’i mësojnë dhe mënyrat në të cilat mësojnë ata, për shembull, kur, ku, si dhe me cilën tempo do të mësojnë. Në klasat ku mësimi është fokusuar tek mësimdhënësi, mësimdhënësi ka tendencë që të jetë personi më aktiv në hapësirë dhe të flasë pjesën më të madhe të kohës (për shembull, me ligjërata, tregimin e koncepteve, lexim me zë, ose dhënien e instruksioneve), ndërsa nxënësit e kalojnë pjesën më të madhe të kohës duke qëndruar në banka, duke dëgjuar, duke marrë shënime, duke dhënë përgjigje të shkurtra për pyetjet të cilat i parashtron mësimdhënësi, ose duke bërë detyra dhe teste. Vendosja e mësimit me fokus tek nxënësi në shkollë për arsim profesional dhe trajnim do të thotë mënyrë më aktive e mësimit, me rezultate më të mira.
Çfarë lloji të arsimit duhet të kem që të regjistrohem në programin për arsimimin e të rriturve?
Shumë prej programeve janë në dispozicion me arsim fillor, por çdo program ka kushte të ndryshme për regjistrim, kështu që duhet të kontrolloni se cilat janë kushtet për programin në të cilin dëshironi të regjistroheni.
Cili është çmimi i një programi për arsimimin e të rriturve?
Çmimet e programeve për arsimimin e të rriturve varen prej ofruesit të arsimit të të rriturve. Ju lutemi shikojeni ueb faqen e QARR - www.cov.gov.mk që t’i mësoni çmimet.
Programi për arsimimin e të rriturve a mund të shfrytëzohet për rikualifikim?
Po, parimi i përgjithshëm i mësimit të përjetshëm lidhet me idenë për krijimin e mundësive të vazhdueshme për përshtatjen me aftësitë e reja të nevojshme, me qëllim që më mirë t’i përgjigjemi botës e cila ndryshon vazhdimisht. Prandaj, nëse punoni diku, por duhet të mësoni diçka të re, ose e keni braktisur punën dhe planifikoni të gjeni punë të re, programet për arsimimin e të rriturve janë vendi ideal prej ku mund të filloni.
A mund t’i regjistrojnë punëdhënësit të punësuarit e tyre në programe për arsimimin e të rriturve?
Po, punëdhënësit mund të vendosin t’i regjistrojnë të punësuarit e tyre në rast se kanë nevojë për aftësi të reja, ose në rast se punëdhënësi vendos edhe një sferë të punës në kompani.
A mund të regjistrohem në universitet pas përfundimit të shkollës për arsimim profesional dhe trajnim?
Po. Modulimi ka për qëllim të krijojë rrugë për kalim deri tek universitetet e të gjitha kualifikimeve për APT.